کد مطلب:29126 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

دين را چگونه در زندگي پياده كنيم؟

در پاسخ به اين سؤال، بيشتر چگونگي تأثيرپذيري از دين در زندگي عملي، محور خواهد بود. 1) انسان پس از آن كه پي برد، مسير تكاملي خويش را بايد با اراده برگزيند و با سعي و كوشش خود آن را بپيمايد و نيز پي برد كه هدف اصلي از آفرينش انسان و بالاترين كمالي كه او بدان دست مي يابد، قرب به خداوند متعال است، ناگزير در صدد برمي آيد كه راه رسيدن به آن را بشناسد و سعي مي كند با تدوين برنامه اي صحيح و كامل، مسير تقرّب به خدا را طي كند. 2) به طور كلي مي توان گفت اگر بخواهيم به سير خود جهت خاصي ببخشيم و نيروهاي خود را در راه رسيدن به هدف معيني بسيج كنيم، بايد بكوشيم كه توجه نفس به هدف و جهت آن استمرار يابد و با آن مأنوس شود و محبت و علاقه شديدي به آن پيدا كند. استمرار توجه نفس و تمركز در يك خط، مشروط است به اين كه از توجّه به جهت خلاف بازداشته شود و هيچ خواست ديگري را استقلالاً مورد نظر قرار ندهد بلكه همه غرائز را به عنوان خادمي براي خواست عالي و كمال جوي خود قرار دهد. 3) موفقيت در اين كار در گرو برنامه عملي است كه مشتمل بر كوشش هاي مثبت و منفي خاصي در جهت تقويت خواست كمال جويي و خداپرستي باشد. اين برنامه از دو بخش اساسي تشكيل مي شود: يك بخش مربوط به فعاليت هاي اثباتي و ايجابي است؛ يعني كارهائي كه در خارج بايد انجام گيرد و بخش ديگر مربوط به جنبه هاي سلبي و كارهائي است كه بايد از آن ها خودداري كرد. 4) مهمترين مواد مثبت اين برنامه به شرح زير است: الف) عبادت، به ويژه نمازهاي واجب را به موقع و با حضور قلب و اخلاص كامل انجام دهيم، {V(مؤمنون، 2)V}. ادامه اين كار موجب انس دل به خدا و چشيدن لذّت مناجات با او و بي اعتنا شدن به لذتهاي مادي مي شود. همچنين انفاق و ايثار كه بهترين وسيله دل كندن از لذايذ مادي و تطهير نفس از آلودگي به دنياست، {V(حشر/9، آل عمران/92، توبه/103)V}. نماز و انفاق اثر يكديگر را كامل مي كنند، {V(مريم/31)V}. ب) همه روزه مقداري از وقت خود را به فكر كردن اختصاص دهيم. درباره صفات و آيات الهي و هدف آفرينش و نعمت ها و احسان هاي بي پايان او و همچنين راه صحيح و طولاني بودن و كم بودن وقت و نيرو و كثرت موانع و بي ارزش اهداف دنيوي و محدود و مشوب بودن لذتهاي آن و مسبوق و ملحوق بودن آنها به آلام و رنج ها و مصيبت ها و درباره ساير چيزهائي كه انسان را در پيمودن راه بندگي تشويق مي كند و از خودپرستي و دنيا پرستي باز مي دارد، {V(رعد/3)V}. ج) يك برنامه روزانه براي قرائت قرآن شريف با توجه و تدبّر بگذاريم. همچنين مطالعه روايات و مواعظ و كلمات حكمت آموز و احكام فقهي و دستورات اخلاقي تا همواره هدف و راه صحيح آن در خاطرمان بماند و آگاه كننده و مذكّري براي خواست كمال جويي ما باشد، {V(قمر/17)V}. 5) مهمترين مواد منفي اين برنامه به قرار زير است: الف) عدم زياده روي در التذاذات مادي تا موجب اُنس نفس به لذّتهاي حيواني نشود؛ روزه گرفتن، سير نخوردن، كم گفتن و كم خُفتن با رعايت اعتدال و حفظ سلامت، جزء اين ماده است، {V(مؤمنون/3، بقره/184)V}. ب) قواي حسّي و خيالي را كه مي توانند به طور تداعي، منشأ انگيزش اميال حيواني شوند، كنترل نمائيم. به ويژه چشم و گوش را از ديدن مناظر شهوت انگيز و شنيدن سخنان و اصوات باطل و سرگرم كننده حفظ كنيم و به طور كلي از آنچه توجه ما را به چيزهاي غير مرضيّ خدا جلب مي كند، خودداري نمائيم، {V(اسراء/36)V}. ج) انديشه خود را از لغزشگاه هاي فكري به دور بداريم. مخصوصاً از مطالعه و بحث درباره شبهاتي كه قدرت پاسخگويي به آن ها را نداريم، خودداري كنيم. و اگر احياناً اين گونه شبهات به ذهنمان راه يافت يا به گوشمان خورد، فوراً در صدد پيدا كردن پاسخ قانع كننده براي آن ها برآئيم، {V(نساء/14)V}. البته اين نكته را متذكر مي گرديم كه رعايت اصل تدريج و اعتدال، ضروري است؛ يعني هيچگاه نبايد فشار طاقت فرسائي را بر خود تحميل كنيم زيرا علاوه بر اين كه موجب عصيان و سركش نفس مي شود، ممكن است زيانهاي بدني يا رواني جبران ناپذيري را به بار آورد. از سوي ديگر، نبايد در اجراي برنامه هاي حساب شده، سستي روا داريم و براي ترك آن ها بهانه جوئي كنيم زيرا تأثير قابل توجه اين برنامه ها در ادامه آنهاست و در هر حال بايد اعتمادمان به خدا باشد و توفيق خود را از او بخواهيم. 6) به عنوان آخرين نكته، به عنوان ره توشه مسير حركت در خط اسلام به نظر مي رسد نگاهي هر چند كوتاه به ويژگيهاي اهل دنيا و آخرت، ضروري به نظر مي رسد. {Tالف) برخي از ويژگيهاي اهل دنيا.T} پرخوري و شكم بارگي، خنده فراوان، پرخوابي، خشم فراوان، همواره از ديگران طلبكار بودن و رضايتمندي و خرسندي اندك، پوزش نخواستن از ديگران هنگام بدي به آن ها، عدم پذيرش عذر ديگران، كسالت هنگام عبادت، آرزوهاي دور و دراز داشتن با وجود نزديكي مرگ، عدم محاسبه و حسابرسي نفس، عدم نفع به ديگران، سخن بسيار گفتن، ترس اندك از خدا، شادماني به هنگام آماده شدن غذا، عدم شكر، ادعاي چيزي كه در وجود آنان نيست، عدم شكر به هنگام آسايش، عدم صبر بر بلا و گرفتاري، عدم اعتراف به خوبي هاي ديگران، بزرگ جلوه دادن كارهاي كوچك، عيب گوئي از ديگران و... {Tب) نگاهي به اوصاف اهل آخرت.T} نجابت و حيا، كم بودن نابخردي و حماقت، فراواني نفع بر مردم، اندك بودن مكر و نيرنگ، خود را به سختي افكندن و در آسايش بودن مردم از آنان، سنجيده سخن گفتن و انديشيدن قبل از سخن، پرداختن به محاسبه نفس، به زحمت افكندن نفس، بيدار دلي، گريان بودن چشم ها، به ياد خدا بودن، خوف و خشيت از عظمت الهي، حمد و شكر از نعم الهي، عدم غفلت از خود، كم خوري و كم گوئي، در فكر زرق و برق دنيا نبودن، عدم تظاهر به خوبي به منظور جلب توجه مردم، به سوي خود خواندن كساني كه به آنان پشت كرده اند و پذيرفتن كساني كه به آنان روي آورده اند، مبارزه با نفس، و... در مجموع اهل آخرت به عنوان اولين گام براي رسيدن به معرفت خدا، از دنيا مي گذرند. منابعي براي مطالعه بيشتر: 1. خودشناسي براي خودسازي، استاد مصباح يزدي 2. راهيان كوي دولت، استاد مصباح يزدي.